Poslanici Pokreta socijalista Đorđe Komlenski i Bojan Torbica podneli su Narodnoj skupštini Srbije Predlog zakona o registru agenata stranog uticaja, a agentima bi se smatrali oni koje finansiraju u pretežnom delu strane države ili ih na drugi način pomažu.
Takođe, agenti stranog uticaja bili bi i oni koje delimično finansiraju, kako se navodi u predlogu, organi stranih država, međunarodne i strane organizacije, strani državljani ili registrovane nevladine organizacije koje se finansiraju iz inostranstva.
Pod finansiranjem u pretežnom delu, kako je navedeno, podrazumeva se da je u poslednjih godinu dana, udruženje ili neprofitna organizacija od subjekata primila, odnosno prihodovala više od polovine ukupnih sredstava.
Agent stranog uticaja, u predlogu ovog zakona, je i neprofitna organizacija koja se bavi političkim delovanjem ili političkim aktivnostima, kao i drugim aktivnostima koje se odnose na političko organizovanje i delovanje usmereno na ugrožavanje demokratije, narušavanje integriteta Srbije, kršenje Ustava Srbije i sloboda i prava, kao i raspirivanje nacionalne, rasne ili verske mržnje i netrpeljivosti.
Kako se navodi, političko delovanje neprofitnih organizacija podrazumeva učešće u predizbornoj kampanji političkih stranaka i kandidata, prikupljanje sredstava za političke stranke i kandidate, finansiranje kandidata, odnosno političkih stranaka i sprovođenje političke aktivnosti u svrhu ostvarivanja uticaja na formiranje javnog mnjenja radi postizanja političkih ciljeva.
Političkim delovanjem, u smislu ovog zakona, ne smatra se delovanje u oblasti nauke, kulture, socijalne i zdravstvene zaštite, sporta, zaštite potrošača, zaštite prava nacionalnih manjina i lica sa invaliditetom, zaštite životne sredine, borbe protiv korupcije kao i delovanje u okviru Ustavom Srbije zagarantovanih sloboda i prava.
Istupanja predstavnika agenata stranog uticaja, štampani materijali, kao i materijali koji se objavljuju putem elektronskih medija, informacionih i telekomunikacionih mreža ili se na drugi način vrši njihova distribucija, moraju imati oznaku da je organizacija upisana u registar agenata stranog uticaja, navodi se u zakonskom predlogu.
Registar agenata stranog uticaja uspostavlja i vodi Ministarstvo pravde, a u registar se upisuju podaci kao što su naziv i sedište osnivača, podaci o osnivačkom aktu i rešenju o upisu izdato od nadležnog organa, podaci o statutu, organi neprofitne organizacije, odluka o izboru lica ovlašćenog za zastupanje.
Prema predlogu zakona, neprofitna organizacija ili udruženje je dužno da podnese prijavu za upis u registar agenata stranog uticaja nadležnom ministarstvu u roku od osam dana, a odluku o upisu u registar agenata stranog uticaja ministarstvo vrši u roku od osam dana na osnovu dostavljenih podataka i provere ispunjenosti uslova
određenih ovim zakonom.
Podaci upisani u registar agenata stranog uticaja su javni i ministarstvo je dužno da obezbedi uvid svim zainteresovanim državnim organima, organizacijama i punoletnim državljanima Srbije u skladu sa ograničenjima koja propisuje Zakon o zaštiti podataka o ličnosti.
Neprofitna organizacija koja je upisana u registar agenata stranog uticaja obavezna je da Ministarstvu dostavi polugodišnji i godišnji finansijski izvještaj sa naznakom uplatioca, visine doznačenih sredstava, vrste i iznosa naknade i prihoda izraženih u novcu ili drugoj vrednosti, kao i izveštaj o utrošku sredstava.
U slučaju da neprofitna organizacija koja podleže ovom zakonu nije upisana u registar agenata stranog uticaja ili nije podnela prijavu, Ministarstvo dostavlja predlog nadležnom sudu za zabranu obavljanja rada i podnosi prijavu protiv odgovornih lica u skladu sa odredbama krivičnog zakonodavstva Srbije.
Propisane su i novčane kazne, pa su tako zaprećene kazne u iznosu od 100.000 do dva miliona dinara za prekršaj neprofitne organizacije, a za odgovorno lice novčana kaznom od 5.000 do 200.000 dinara.
Novčane kazne će se primenjivati u slučajevima kada se ne obeleži promotivni materijal, ne podnese prijava, ne dostavi dopuna prijave o izvršenim promenama u propisanom roku, ne dostavi finansijski izvještaj.
Kako se navodi u obrazloženju zakona, razlog za njegovo donošenje jeste povećanje transparentnosti rada udruženja, odnosno neprofitnih organizacija s obzirom na, kako dodaju, poražavajuću činjenicu da u Srbiji postoje i nesmetano deluju udruženja građana koja otvoreno rade protiv državnih i nacionalnih interesa Srbije.
“Svima je jasno da je njihov primarni cilj temeljna i potpuna destabilizacija države kako bi Srbija bila primorana da prizna tzv. nezavisnost Kosova, pristane na gašenje Republike Srpske i pridruži se kolektivnom ludilu globalnog Zapada uvodeći sankcije Rusiji i promeni prijateljski odnos prema Kini, Belorusiji, Kubi, Venecueli, ali i brojnim drugim slobodnim državama i narodnima sveta”, navodi se.
Poručuje se i da izdaja sopstvene zemlje i naroda ne može više da bude visoko profitabilna delatnost, od koje deo građana Srbije ostvaruje ekstremno visoke finansijske prihode.
