Connect with us

Hi, what are you looking for?

Srbija Zapad Info

Lokal

SVEDOČANSTVO JUNAŠTVA I RATNIH STRAHOTA: Iz štampe izašla knjiga o oslobođenju Paraćina u Prvom svetskom ratu

SVEDOČANSTVO JUNAŠTVA I RATNIH STRAHOTA: Iz štampe izašla knjiga o oslobođenju Paraćina u Prvom svetskom ratu
Podelite vest

SVEDOČANSTVO JUNAŠTVA I RATNIH STRAHOTA: Iz štampe izašla knjiga o oslobođenju Paraćina u Prvom svetskom ratu

VIŠE od dve godine trajalo je prikupljanje materijala za knjigu čija je tema bila oslobođenje Paraćina u Velikom ratu, a početna ideja je bila da se steknu nova saznanja o majoru Marku Pavloviću, komandantu 3. bataljona 2. pešadijskog puka “Knjaz Mihajlo”, ili Gvozdenog puka Moravske divizije.

Foto: Z. Rašić

On je poginuo prilikom tih borbi 11. (24) oktobra 1918. godine u 45. godini, i zajedno sa svojih trinaest saboraca sahranjen je u porti Crkve Svete Trojice u zajedničkoj grobnici.

Borbe za oslobođenje Paraćina trajale su tri dana, od 23. do 25. oktobra po novom kalendaru, a istoimena knjiga objavljena je povodom 105. godišnjice oslobođenja. Realizovana je kao projekat Udruženja boraca otadžbinskih ratova (UBOR) Paraćin, koji je finansijski podržala opština, u izdanju Biblioteke “Dr Vićentije Rakić”.

Knjiga sadrži i do sada nepoznate podatke o stradalim srpskim vojnicima sahranjenim u porti crkve i o tome kojoj jedinici su pripadali. Priređivač Mladen Stević, kapetan prve klase u penziji, prikupio je mnogo novih podataka i o majoru Marku, ali potraga za njegovim potomcima u majorovom rodnom selu Zagrađe između Zaječara i Knjaževca nije dala rezultat, ističe Stević.

Foto: Z. Rašić

autor Mladen Stević

Obimna knjiga na preko 250 stranica donosi, najpre, kratku priču o Paraćinu pod okupacijom, dok su u drugom delu dokumentovane borbe za oslobođenje sa izveštajima o rasporedu vojnih jedinica, gotovo svim borbenim zapovestima tokom ta tri sudbinska dana, prikazanim gubicima u ljudstvu, te biografijama komandanata jedinica srpske vojske koje su učestvovale u oslobađanju… Knjiga još sadrži i prikaz naoružanja pešadije i konjice, artiljerijskog oruđa, kao i brojne priloge.

Autor navodi da o dešavanjima u Paraćinu u tim teškim danima nema puno zapisa. Zna se da je okupatorska vojska, povlačeći se, srušila most i toranj crkve.

– Tadašnji paraćinski knjižničar i štampar Kosta Hadži Vidojković, koji je kasnije bio i predsednik Opštine, štampao je 1920. godine knjižicu pod nazivom “Katastrofa Paraćina prilikom njegovog oslobađanja”. Očima jednog hroničara on je sagledao sve ratne strahote i stradanja žitelja paraćinske varoši…. Mi sada, u cilju detaljnijeg sagledavanja, pratimo dešavanja tokom tri dana u kojima su jedinice Prve srpske armije, tačnije 1. i 2. Pešadijski puk Prve pešadijske brigade Moravske divizije, prva i druga konjička brigada Konjičke divizije, izvodile borbena dejstva za oslobođenje grada i njegove šire okoline od nemačkih okupacionih snaga – objašnjava Stević.

Najviše podataka objavljenih u knjizi pronašao je u arhivskoj građi Ministarstva odbrane RS i u digitalnom katalogu Univerzitetske biblioteke “Svetozar Marković”.

Stradanje “Gvozdenog puka”

NAJELITNIJA jedinica srpske vojske, “Gvozdeni puk”, pretrpela je najveće gubitke u trodnevnim borbama za oslobođenje Paraćina. Osim imena izginulih junaka koji su, uz majora Marka, sahranjeni u porti paraćinske crkve, objavljena knjiga sadrži i spisak sahranjenih na gradskom groblju (gde tačno, ne zna se), popis preminulih ranjenika i ranjenih koji su preživeli, ali i spisak francuskih vojnika umrlih u Paraćinu, najviše od španske groznice. Nabrojeno je i nekoliko imena civilnih žrtava vazdušnog bombardovanja.

Pročitajte i druge vesti

Vesti

Podelite vestTim lеkara Klinikе za ginеkologiju i akušеrstvo UKC Srbijе u Višеgradskoj opеrisao jе dvadеsеtdvogodišnju dеvojku, koja jе iz unutrašnjosti prеbačеna u kritičnom stanju....

Vesti

Podelite vestDirektorka Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje (RFZO) Sanja Radojević Škodrić izjavila je danas da država kontinuirano ulaže u retke bolesti i da se...

Vesti

Podelite vestPrеdsеdnik Srbijе Alеksandar Vučić sastao sе danas sa spеcijalnim prеdstavnikom Evropskе unijе za dijalog Bеograda i Prištinе i druga rеgionalna pitanja Zapadnog Balkana,...

Vesti

Podelite vestLUČANI: U okviru rеvitalizacijе Ovčarsko-kablarskе klisurе podrazumеvaju sе vеlika ulaganja i sa lučanskе stranе, a jеdna od prvih invеsticija jе asfaltiranjе putnog pravca...

Istaknute priče

Podelite vestGodinama unazad porodica Vučić je u unakrsnoj vatri raznoraznih trećerazrednih medija gde se na osnovu poluinformacija i najmostruoznijih laži formira ničim izazvana priča...

Vesti

Podelite vestGrad Čačak je uz saglasnost Vlade Republike Srbije potpisao ugovor sa nemačkim privrednim društvom PWO SEE d.o.o, koje je u vlasništvu nemačke kompanije...

Vesti

Podelite vestVršilac dužnosti dirеktora Poštе Srbijе Zoran Đorđеvić izjavio jе danas da su prihvaćеni svi zahtеvi radnika koji protеstuju i najavio da od zaradе...

Vesti

Podelite vestTakozvani Zlatiborski put tokom poslеdnjih godina jеdna jе od najrizičnijih dеonica na zapadu Srbijе. Skoro svakodnеvno dolazi do tеških saoraćajnih nеzgoda, ponеkad i...

Vesti

Podelite vestJP „Pošta Srbijе” jе raspisala konkurs za posao i poziva svе zaintеrеsovanе da sе vеć danas prijavе za poslovе dostavljača i poštara u...

Vesti

Podelite vestIako Dan primirja u Prvom svеtskom ratu ovе nеdеljе pada u subotu, ovе godinе nеćеmo imati pravo na produžеni vikеnd. Naimе u ovom...

Vesti

Podelite vestRеpublički hidroеmtеorološki zavod objavio jе upozorеnjе na lokalnu pojavu lеdеnе kišе. Kako jе saopštеnu lеdеna kiša trеbalo bi da padnе u srеdu na...

Vesti

Podelite vestRеzultati ankеtе pokazali su da čak 43 odsto ugostitеlja žеli da oslobodi svojе lokalе dima klasičnе cigarеtе, 25 odsto njih to radi iz...

Vesti

Podelite vestU Srbiji jе zabranjеna upotrеba 113 prеparata za zaštitu bilja, što jе dеo usklađivanja sa propisima unutar Evropskе unijе. Prеparati su povučеni zato...

Vesti

Podelite vestVеtеrinarskе inspеkcijе ćе, zbog povеćanog promеta svеžе i smrznutе ribе, sprovoditi vanrеdnе kontrolе prodajе ribе u svim rеgistrovanim objеktima za vrеmе Božićnog posta....

Vesti

Podelite vestPrеmijеrka Ana Brnabić sastala sе danas sa prеdstavnicima Sindikata upravе Srbijе, a poslе sastanka jе navеdеno da ćе Vlada Srbijе uputiti prеporuku svim...

Vesti

Podelite vestProblеm nеdovoljnog broja grobnih mеsta na Gradskom groblju u Čačku uskoro bi trеbalo da budе rеšеn, nakon što vlasnici sеdam domaćinstava kojе sе...

Vesti

Podelite vestU Srbiji sе uvеčе očеkujе prеstanak padavina, a potom i razvеdravanjе. Kako jе objavio Rеpublički hidromеtеorološki zavod (RHMZ), na sеvеru zеmljе vеć suvo...

Vesti

Podelite vestDrugi put za samo sеdam dana mеdvеdi su upali u pčеlinjak porodicе Gojković. Kako jе ova porodica izjavila za lokalnе mеdijе pričinjеna jе...

Vesti

Podelite vestSvi građani koji su zaključno sa 23. novеmbrom podnеli zahtеv za pеnziju ili nеku drugu prinadlеžnost koju isplaćujе PIO fond imaju pravo novčanu...

Vesti

Podelite vestTokom jutarnjih sati zbog intеnzivnih snеžnih padavina na putеvima u Zlatiborskom okrugu došlo jе do prеkida saobraćaja za tеrеtna vozila. – Zabrana jе...

Vesti

Podelite vestPеrtusis ili vеliki kašalj (u narodu poznat i kao „magarеći kašalj”) vеoma jе zarazna baktеrijska infеkcija koja zahvata disajnе putеvе (rеspiratorni trakt). Uzrokujе...

Vesti

Podelite vestVrеdni malinari iz prijеpoljskog sеla Skokućе vеć godinama unazad sе mučе prilikom transporta crvеnog zlata jеr jе put do njihovе kućе u katastrofalnom...

Vesti

Podelite vestIzgradnja drugе fazе Bulеvara vojvodе Putnika u Čačku od ogromnog jе značaja za građanе, jеr nе samo da ćе saobraćajnе gužvе kroz cеntralnе...

Vesti

Podelite vestČAJETINA: Planina Zlatibor godinama unazad jеdna jе od najposеćеnijih planina kako u Srbiji, tako i u rеgionu. Raznovrsnost sadržaja ono što jе provlači...