Ministarstvo građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture postavilo je na javni uvid Nacrt izmena i dopuna prostornog plana područja posebne namene sistema hidroelektrana na Ibru.
Ovaj dokument je izradio Institut za arhitekturu i urbanizam Srbije, u saradnji sa Institutom za vodoprivredu Jaroslav Černi, a njime se planira gradnja deset HE na reci Ibar – HE Lakat, HE Maglič, HE Dobre Strane, HE Bela Glava, HE Gradina, HE Cerje, HE Glavica, HE Ušće, HE Gokčanica i HE Bojanići.
– Zbog novih ekonomskih i energetskih odnosa, gotovo celokupni tehnički hidroenergetski potencijal Srbije našao se u kategoriji ekonomski iskoristivog potencijala. Među najvažnije planirane sisteme spada kaskadni sistem na reci Ibru, sa deset pribranskih, protočnih HE u koritu za veliku vodu koji ne ugrožavaju okruženje već su sastavni deo integralnog uređenja, te rečne doline – navodi se u dokumentu.
foto: Predrag Gajić
Elektroprivreda Srbije određena je za nosioca investicije, koja će u celosti finansirati izradu tehničke dokumentacije i izvođenje radova, a izgradnja i puštanje u rad celokupnog planiranog sistema od deset hidroelektrana predviđena je u okvirnom vremenskom razdoblju Prostornog plana od deceniju.
Pomenuti plan za izgradnju deset hidroelektrana na Ibru, između Kraljeva i Raške, postoji već 13 godina, kada su Elektroprivreda Srbije i italijanska kompanija Seci Energia potpisale ugovor o osnivanju zajedničkog preduzeća Ibarske hidroelektrane, koje je trebalo da gradi hidroelektrane. Vrednost ove investicije tada je procenjena na oko 285 miliona evra.
Nakon dve godine, donet je Prostorni plan područja posebne namene sistema hidroelektrana na Ibru, koji je imao vremenski okvir od pet godina za završetak izgradnje hidroelektrana.
Takođe, u planu je bila i izgradnja hidroelektrana ukupne snage 103 megavata, koja godišnje proizvodi 420 miliona kilovat sati.
Međutim, od tog momenta, pa sve do ove godine, projekat se nije pomerio s mrtve tačke, a od 2022. godine zajednička srpsko-italijanska firma, koja 49 odsto priprada EPS-u, a 51 odsto Seci Energia, prema podacima sa APR-a, nalazi se u postupku likvidacije.
foto: Nebojša Mandić
S druge strane, u novom Prostornom planu izmenjene su neke od tehničkih karakteristika budućih hidroelektrana koje su u vezi sa dužinom brana, stoga će neke imati neznatno duže, a neke kraće brane u kruni.
Najveće promene planirane su za HE Maglič, čija dužina brane u kruni treba da bude oko 150 metara, u odnosu na prethodno planirana 123 metra, kao i HE bela Glava, koja je sa predviđenih 130 pala na 117 metara, dok je za HE Ušće, takođe, po novom planu predviđena manja dužina brane, odnosno planiran 231 metar smanjiće se na 155 metara.
Svi ostali detalji gradnje, kao i energetske karakteristike budućih hidroelektrana nisu poznati.
U okviru samog projekta predviđeno je i izmeštanje deonica državnog puta IB reda broj 22, kao i gradnja elektroenergetske mreže za povezivanje hidroelektrana na sistem.
– Kao prioritet u realizaciji sistema hidroelektrana, odnosno prva faza u implementaciji Plana do kraja 2028. godine, posebno se izdvaja izmeštanje deonica državnog puta IB reda br. 22, izgradnja pristupnih puteva, izgradnja HE i planirane elektro-energetske mreže – navedeno je u planu. U tenderskoj dokumentaciji tražena je aktuelizacija i upodobljavanje PPPPN-a, pošto je, u međuvremenu, došlo do promena Zakona o planiranju i izgradnji i pratećih propisa.
Takođe, navedeno je i da će gradnja biti plaćena iz kredita međunarodnih finansijskih institucija.
Podsetimo, Elektroprivreda Srbije je u martu raspisala tender za izradu investiciono-tehničke dokumentacije za izgradnju Ibarskih HE, čime je praktično oživela ovaj decenijski projekat.
kurir.rs/eKapija.com
Kurir
